S (ชุดที่ 1) - Sneezing
จาม (sneeze) คล้ายอาการคันที่พบในคนปกติทั่วไปได้ถ้าเกิดมีสิ่งไปกระตุ้นหรือระคายประสาทรับรู้
เราจะจามถ้าประสาทรับความรู้สึกในจมูก (naso-palatine nerve ซึ่งเป็นแขนงย่อยแขนงหนึ่งของแขนงที่สองหรือ maxillary division ของประสาทศีรษะเส้นที่ห้าหรือ trigeminal nerve) ได้รับการกระตุ้นโดยเราจะหายใจเข้าแล้วหายใจออกแรงพร้อมทั้งเปล่งเสียงอย่างที่รู้ๆ กัน อย่างเช่นเราจามเพราะเราแพ้ไรฝุ่นหรือแพ้เกสรดอกไม้ในอากาศที่เราหายใจ แต่อาการจามอาจเกิดจากการกระตุ้นเซลล์ประสาทในก้านสมองส่วนล่างบริเวณ medulla ชิดกับ spinal trigeminal tract และ nucleus เรียกได้ว่าเป็นศูนย์การจามหรือ sneeze centre ซึ่งมีทั้งซ้ายและขวา มีรายงานผู้ป่วยเนื้องอกก้านสมองและผู้ป่วยก้านสมองขาดเลือด (Lateral medullary syndrome) ที่จะจามแต่จามไม่ได้ รายงานที่น่าสนใจมากคือ รายงานผู้ป่วยหญิงอายุ 23 ปีมี demyelination จากโรค SLE เห็นจากภาพ MRI เมื่อเริ่มเป็นและติดตามด้วยการทำ MRI ซ้ำอีก 8 เดือนต่อมาเมื่อผู้ป่วยดีขึ้นมากยกเว้นจามไม่ได้อย่างเดียว เห็นรอยโรคที่ศูนย์การจามที่ medulla ชัดเจน
รีเฟลกซ์จาม (Sneeze reflex) เป็นเรื่องที่แพทย์สนใจกันมานาน เคยมีรายงานการศึกษาใน
นักศึกษาแพทย์หญิงรายหนึ่งที่จามตรงเวลาถึง 118 ครั้งใน 69 วันจนผู้รายงานสรุปว่า เป็นเรื่องของจังหวะชีวภาพ (circadian rhythm) นอกจากนี้ก็ยังมีเรื่องแสงแดดและที่พิสดารก็คงจะเป็นรายงานของจิตแพทย์อาวุโสเมื่อไม่นานมานี้เกี่ยวกับผู้ป่วยชายวัยกลางคนที่จามทุกครั้งที่คิดถึงเรื่องจะร่วมเพศหรือเมื่อมีความเสียว
สุดยอดทางเพศ (orgasm)
เอกสารอ้างอิง
1. Fink JN. Localization of the "sneeze center". Neurology 2001; 56: 138.
2. Suranyi L. Localization of the "sneeze center". Neurology 2001: 57: 161.
3. Seijo-Martinez M, Varela-Freijanes A, Grandes J, Vazquez F. Sneeze related area
in the medulla: localisation of the human sneezing centre? J Neurol Neurosurg
Psychiatry 2006; 77: 559-61.
4. Whitman BW, Packer RJ. The photic sneeze reflex: literature review and
discussion. Neurology 1993; 43: 868-71.
5. Everett HC. Sneezing in response to light. Neurology 1964; 14: 483-90.
6. Grant AC, Roter EP. Circadian sneezing. Neurology 1994; 44: 369-375.
7. Brubaker AP. The physiology of sneezing. JAMA 1919; 73: 585-87.
8. Bhutta MF, Maxwell H. Sneezing induced by sexual ideation or orgasm: an under-
reported phenomenon. J R Soc Med 2008; 101: 587-91.
[ back ]