R (ชุดที่ 1) - Romberg's sign
ในการตรวจร่างกายทางระบบประสาทนอกจากมองหาสัญญาณบาบินสกี (Babinski) แล้ว ยังมีสัญญาณโรคอีกอย่างหนึ่งที่มีชื่อบุคคลสำคัญทางประวัติศาสตร์การแพทย์ที่เป็นผู้ค้นพบถูกใช้เรียกเป็นชื่อคือ รอมแบร์ก (Romberg) การทดสอบนี้ให้ผู้ป่วยยืนตรง เท้าชิดกันและหลับตา ถ้าผู้ป่วยเซและล้มลงถือว่าการรับรู้อากัปกิริยา (proprioceptive sense) เสีย ซึ่งรอมแบร์กถือเป็นเอกลักษณ์ของโรคประสาทไขสันหลังส่วนหลังเสื่อมจากสิฟีลิส (syphilis เรียก tabes dorsalis) ปัจจุบันโรคอะไรที่ทำให้ประสาทไขสันหลังส่วนหลัง (dorsal column) หรือประสาทส่วนปลายที่รับรู้อากัปกิริยาเสียก็จะมีสัญญาณโรคของรอมแบร์กเช่นกัน เช่น ภาวะขาดวิตามินบี 12 และโรคมัลติเปิล สเคอโรสิส เป็นต้น
มอริทซ์ รอมแบร์ก (Moritz Romberg) เป็นชาวเยอรมันเกิดที่เมืองไมนิงเงิน (Meiningen) หรือทือริงเงิน (Thuringen) เมื่อ ค.ศ. 1795 ศึกษาแพทยศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยเบอร์ลิน จบเป็นบัณฑิตเมื่อ ค.ศ. 1817 สนใจปฏิบัติงานรวมทั้งศึกษาค้นคว้าทางประสาทวิทยาและพยาธิวิทยา จนที่สุดได้เป็นศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยนั้น รอมแบร์กประทับใจในผลงานของชาร์ลส์ แบล (Charles Bell) มากถึงขนาดแปลหนังสือภาษาอังกฤษที่แบลเขียนเป็นภาษาเยอรมัน รอมแบร์กเป็นคนแรกในโลกที่เขียนตำราประสาทวิทยาอย่างสมบูรณ์โดยใช้เวลาถึง 6 ปี และพิมพ์เป็นครั้งแรกเมื่อ ค.ศ. 1846 ต่อมาพิมพ์อีก 3 ครั้ง ครั้งที่สามเมื่อ ค.ศ. 1857 ส่วนสัญญาณโรคที่กล่าวปรากฏเป็นครั้งแรกในการพิมพ์ครั้งที่สอง อนึ่ง ควรทราบด้วยว่า โทมัส วิลลิส (Thomas Willis) แพทย์ชาวอังกฤษผู้เป็น "เจ้าของ" circle of Willis ในสมอง เป็นคนที่บัญญัติศัพท์ "neurologie" หรือ doctrine of the nerves ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1664 ส่วนฌอง-มาร์แตง ชาร์โก (Jean-Martin Charcot) ปรมาจารย์ประสาทแพทย์ชาวฝรั่งเศส ได้รับ
แต่งตั้งเป็นศาสตราจารย์ทางประสาทวิทยาคนแรกในโลกเมื่อ ค.ศ. 1882
นอกจากสัญญาณโรคที่โด่งดังแล้วรอมแบร์กยังเป็นคนแรกที่เขียนวิทยานิพนธ์เรื่อง achondroplasia และอีกโรคที่พบได้น้อยแต่มีชื่อรอมแบร์กติดอยู่ด้วยกับแพทย์ชาวอังกฤษจากเมืองบาธ (Bath) คือ คาเล็บ ฮิลเลียร์ เพอร์รี (Caleb Hillier Parry) ซึ่งเป็นคนแรกที่เขียนเรื่องใบหน้าครึ่งซีกแฟบ (Facial hemiatrophy) และได้รับการตีพิมพ์เมื่อ ค.ศ. 1825 หลังเพอร์รีถึงแก่กรรม ส่วนเรื่องนี้ที่รอมแบร์กเขียนปรากฏในปี ค.ศ. 1846 ปัจจุบันก็ยังนิยมเรียกชื่อกลุ่มอาการเพอร์รี รอมแบร์ก โรคนี้หายากเมื่อไม่นานมานี้มีผู้รายงานใช้อินเทอร์เน็ตทำวิจัยทางเวชกรรมลักษณะอาการผู้ป่วยถึง 205 ราย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าสนใจมาก
เอกสารอ้างอิง
1. Keppel-Hesselink JM, Koehler PJ. Romberg's sign. In: Neurological Eponyms.
Eds. Koehler PJ, Bruyn GW, Pearce JMS. Oxford University Press. Oxford
2000; pp.166-71.
2. Pryse-Phillips W. Companion to Clinical Neurology. Little, Brown and
Company. 1995; pp.759-60.
3. Stone J. Parry-Romberg syndrome: a global survey of 205 patients using the
Internet. Neurology 2003; 61: 674-76.
[ back ]